Wat is een Hug of Huchie?
In plat (Oost) Utrechts is de naam voor een heuveltje of bergje, een hug. Het wordt ook wel een hugje, een huchie of een hucht genoemd. Je hoeft geen taalkundige te zijn om hier in het woord ‘hoog” of hoogte te herkennen
Toen ik als klein jongetje in Maarn woonde, spraken wij niet over bergen of heuvels, maar in plat Utrechts over huggen of huchies. Maarn had – afgezien van het Henschotermeertje- geen zwembad en als wij wilden gaan zwemmen, moesten we over de hug fietsen naar het zwembad Woestduin in Doorn. En voor een klein ventje was het een flinke klim. En ook nu nog komen de middelbare scholieren die in Maarn wonen en in Doorn naar school gaan hijgend boven, als ze tenminste geen elektrische fiets hebben.
Woestduin 1960
Café 't Huchie Veenendaal
Amerongs bier
Leersum
Of het woord “hug” een wijdverbreid Utrechts dialect woord is weet ik nog niet, maar het komt in ieder geval voor in het Veens (uit Veenendaal) en er is daar een café ‘t Huchie. Verder wordt het zeker in Amerongen gebruikt want de kerk daar staat op een huchie en iedereen - oud Ameronger of import – kent het woord. Er is zelfs een lokaal biertje dat zo heet. Ook in Leersum wordt het woord hug nog gebruikt en onder aan de Donderberg staat het huis 't Hugje. Ook in Elst is het woord bekend. En in Rhenen is er een landhuis De Hucht. Zelfs in Wageningen kennen de oudere inwoners het begrip HUG nog. Ik ga nog uitzoeken in hoeverre het woord in andere delen van Utrecht bekend is. In Doorn heb ik ondertussen ook al oudere inwoners gesproken en zonder enige twijfel kennen zij het woord, maar onder de jeugd of de import wordt het minder of niet gebruikt.
Ik weet zeker dat het ook, in Maarn en Driebergen gebruikt wordt, maar of ze het in Zeist ook nog kennen is de vraag. Ondertussen weet ik ook dat het Ik ga alle hug vermeldingen die ik kan vinden in een aparte tabel bij de statistieken opnemen, maar nu kunt je hier al de HUG kaart vinden.
Het wordt erg op prijs gesteld als de lezers van deze website hier een duit in het zakje kunnen doen. Graag je opmerkingen of aanvullingen via dit formulier of rechtstreeks naar info@hugwandelen.nl Indien mogelijk graag een bron vermelden.
Makke Jannen
We doen nog één ander Utrechts dialect woord in de aanbieding; Makke Jannen. Als je niet in provincie woont weet je waarschijnlijk niet wat dat zijn dat zijn. Het zijn TAMME KASTANJES, je weet wel die soort die je kunt eten. In de herfst vallen deze kastanjes in hun bolster zo maar uit de boom. Omdat de stekels van deze bolster erg prikken, kun je ze beter niet met de blote hand op rapen. Als kinderen hadden wij een heel betrouwbare methode om deze bolsters te open; je neemt ze tussen je twee schoenen en schurkt ze open. De makke jannen komen dan tevoorschijn. Je moet dan nog wel de schil verwijderen en ook het vliesje, want dat is vies bitter en dan heb je een heerlijke blanke makke jan, die je zo kunt eten. Je kunt ze natuurlijk ook thuis poffen en er zijn nog veel andere mogelijkheden ze te eten. In vroegere tijden was het een echt armelui's voedsel (net als boekweit) en ook in de hongerwinter werd van kastanjemeel brood gebakken.
Als we langs een mooie makke jannen boom komen, zal ik dat op de kaart aangeven.